40. Pierwsze wysiedlenia na śmierć - Chełmno nad Nerem (Kulmhof am Ner)

Polski
Zdjęcia duże: 
Opis: 

„Dzisiaj odjechał pierwszy transport. Ogółem deportowanych ma być 10 tysięcy osób. Atmosfera okropna. W pracy napięcie tak duże, że podskakujemy jak oparzone na każdy dźwięk telefonu. Rumkowski jeździe po resortach i przemawia do robotników, krzyczy i uspokaja. W biurze to samo, chodzi i w kółko mówi na głos. Jakby uspokajał nas i siebie samego. Mówi, że ja będziemy pracować, nic złego nam się nie stanie. Getto ma świetne wyniki finansowe, podsumowanie zeszłego roku wyszło dobrze, nawet bardzo dobrze, władze nie będą chciały pozbyć się tak dobrze prosperującego przedsiębiorstwa wielobranżowego, jakim jest getto. Naszą walutą jest praca. Praca, praca, praca. Dlatego trzeba było wysiedlić element zbędny.”
Etka Daum

W pierwszym okresie likwidacji getta w Łodzi, Żydzi byli wywożeni do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem (Kulmhof am Ner). Akcja rozpoczęła się 16 I 1942 r., i do 15 V 1942 r. wysłano tam 57 064 Żydów z getta łódzkiego w tym 10 934 Żydów zachodnioeuropejskich.

„Firma nasza reperowała samochody Sonderkommanda SS Kulmhof i raz skierowano do naprawy auto, które służyło do zatruwania gazami. Auto mogło mieć ok. 2,5 metra wysokości, długość jego wynosiła około 6 metrów, szerokość zaś prawdopodobnie 2,5 metra. Auto było koloru czarnego i miało kształt skrzyni. (…) Drzwi samochodu były pozamykane na rygiel i klucz.(...) reperacja polegała na zmianie pakunku (uszczelki) pomiędzy częściami rury wydechowej. Wyjaśniam, że rura wydechowa nie był jednolita na całej długości (…) tylko składała się z trzech odcinków, przy czym odcinek środkowy był elastyczny jak wąż hydrauliczny. Wspomniany odcinek środkowy rury wydechowej  można było łączyć z odcinkiem rury wystającej z podłogi samochodu i wówczas gaz spalinowych wychodził do środka samochodu, bądź też można go było łączyć z końcowym odcinkiem rury wydechowej i wówczas opisywana rura  wydechowa funkcjonowała tak jak w każdym normalnym samochodzie.”
Bronisław Falborski

Zdjęcia małe: 
Zdjęcia średnie: 
Tytuł nadrzędny: 

Naszym drogowskazem jest praca
Bałuckie getto 1940-1944